وبلاگ علمي آموزشي رسام

* ويژگي هاي جغرافيايي و اقليمي

سرزمين فيليپين با 300 هزار كيلومتر مربع مساحت از حدود 7 هزار جزيره بزرگ و كوچك در منتهي اليه جنوبشرق آسيا – حدفاصل درياي فيليپين و درياي جنوبي چين - تشكيل شده كه در ميان آنها جزاير لـوزون  Luzon)) ، ميندانائو( Mindonao ) و سولو(Sulu)  بزرگترين مساحت را دارا هستند . محيط ساحلي فيليپين بالغ بر 36 هزار و 280 كيلومتر طول دارد و اين سرزمين فاقد هرگونه مرز خشكي با كشورهاي همسايه است .

آب و هواي فيليپين گرم و استوايي با رطوبت بسيار بالاست . . دماي هوا در فيليپين در اغلب فصول گرم و بين 25 تا 35 درجه سانتيگراد در نوسان است . ميزان رطوبت هوا نيز بين 40 تا 90 درجه نوسان دارد . اين سرزمين در طول سال با طوفان هاي مهيب دريايي و بارانهاي موسمي مواجه است كه معمولا حوادث تلخي به همراه دارد . بارش متناوب باران ، پوششي از جنگل انبوه و متراكم را در فيليپين گسترده و بيش از 43 درصد از خاك اين سرزمين را جنگلهاي سرسبز استوايي فراگرفته است . از سوي ديگر وقوع زلزله هاي پي در پي در نقاط مختلف فيليپين به امري عادي براي ساكنان آن مبدل شده است .

در جزاير مختلف فيليپين ارتفاعات بلندي به چشم مي خورد ولي مرتفع ترين قله  اين سرزمين آپو( Apo) نام دارد كه ارتفاع آن از سطح دريا به 2954 متر مي رسد .

 رودهاي بزرگ عبارتند از :  كاگايان ،  پاميانيا ، آبرا ، آگوسان ،  ماگات ، لائوآنگ  و آنيو كه برخي آز آنها براي كشتيراني تجاري كاملا مناسب هستند.

فيليپين در معاهدات بين المللي تغييرات آب و هوا ، محيط زيست ، پروتكل كيوتو ، بيابان زدايي ، مناطق حراست شده ، دفن زباله ها ، قانون دريا ، زباله هاي دريايي ، حفاظت از لايه اوزون ، آلودگي كشتي ها  و  قطع درختان جنگلي عضويت دارد .

* ويژگي هاي جمعيتي ، بهداشتي و فرهنگي

جمعيت فيليپين بر اساس برآورد سال 2009 حدود 98 ميليون نفر است كه 2/35 درصد از آنها زير 14 سال ، 6/60 درصد بين 15 تا 64 سال  و 1/4 درصد نيز بالاتر از 65 سال سن دارند .

نرخ زاد و ولد در فيليپين 01/26 در هزار ، نرخ مرگ و مير 1/5 در هزار ، نرخ مهاجرت ( 34/1 - ) در هزار و متوسط نرخ رشد جمعيت حدود 957/1 درصد است .

پراكندگي شهرها در جزاير فيليپين باعث شده تا بالغ بر 65 درصد از مردم اين كشور در مناطق شهري سكونت كنند . از طرف ديگر بهبود سيستم هاي بهداشتي و امكانات درماني ميزان اميد به زندگي در ميان نوزادان و بالغين فيليپين را افزايش داده است . هم اينك از هر 100 نوزاد فيليپيني فقط 2 كودك شانس رسيدن به سن 4 سالگي را ندارند . ضمن آنكه اميد به زندگي در ميان مردان اين كشور 17/68 سال و در بين زنان فيليپين 15/74 سال است . با اين حال برخي مشكلات فرهنگي  در زمينه كنترل رشد جمعيت سبب شده تا نرخ باروري زنان فيليپين همچنان بالا و در حد 27/3 بارداري در طول دوران باروري باشد .

  ۹۰ درصد از مردم فيليپين مسيحي  و بقيه مسلمان هستند كه اكثرا در جزيره ميندانائو در جنوب سكونت دارند. همچنين 29 درصد از نژاد مردم فيليپين را فيليپيني ها و ۲۳ درصد  را سبوئانو ها و ۱0 درصد را ايلكانو تشكيل مي‌دهند و بقيه از ساير اقوام هستند. مردم در فيليپين به زبان فيليپيني صحبت مي‌كنند ، اين در حالي است كه زبان انگليسي و اسپانيايي نيز بسيار رايج است. با اين حال بيش از ۱۰۰۰ لهجه در فيليپين موجود است. ميزان با سوادي در ميان مردم اين كشور 6/92 درصد است .

* تقسيمات كشوري و ويژگي هاي سياسي

فيليپين داراي ۱۷ ناحيه، ۸0 استان و نزديك به ۱۵۰۰ منطقه مستقل شهري (شهرستان) است.

نواحي جمعيتي فيليپين عبارتند از : آبرا  ، آگوسان دل نورته ،  آگوسان دل سور ،  آكلان  ، آلباي ، آنجلس ، آنتيك ، آرورا ، داپيتان ، ايريگا، لانائو دل نورته ، لايونيون ، مانيل ، پالاوان ، كوئه زون ، سان پابلو ، لانائو دل سور  ، تاكلوبان  ، تانگوب  و  زامبوآنگا

شهر مانيل پايتخت فيليپين در طي سالهاي گذشته پيشرفت زيادي داشته است.اين شهر حدود ۱۰ ميليون نفر جمعيت دارد و هنوز يكي از ارزانترين شهرهاي دنياست.

فيليپين در قرن نوزدهم مستعمره اسپانيا و در نيمه اول قرن بيستم مستعمره آمريكا بود  ، سپس در جنگ جهاني دوم به تصرف ژاپن درآمد و در سال ۱۹۴۶ در حالي كه مانيل ويرانه‌اي بيش نبود، حكومت جمهوري در اين كشور بوجود آمد. حضور پرقدرت آمريكا تاثيري عميق بر جامعه فيليپين نهاده است به طوري كه اين جامعه هم اكنون تلفيقي از فرهنگ آسيايي و كاتوليك اسپانيايي و سرمايه داري آمريكايي است .

مطابق قانون اساسي فيليپين نظام سياسي اين كشور جمهوري است. رئيس جمهور و مجلس سناي ۲۴ نفره بر اساس راي مردم براي يك دوره شش ساله انتخاب مي‌شوند. هم اكنون خانم  "  گلوريا ماكاپاگال آرويو " رياست قوه مجريه فيليپين را بر عهده دارد كه از ۱۹ وزارتخانه متشكل شده است.

مجلس نمايندگان شامل 218 نماينده انتخابي با راي مردم و22 نماينده انتصابي از سوي احزاب و 5 نماينده انتصابي است كه اين نمايندگان را رئيس جمهور از بين گروههاي اقليت انتخاب مي كند. همچنين تعيين اعضاي كابينه نيز بر عهده رئيس جمهور و بدون تصويب مجلس است.

احزاب عمده سياسي در فيليپين عبارتند از: حزب آزاديخواه( ليبرال) ، حزب دمكراتيك فيليپين( نهضت نيروي خلق)، حزب كارگر ، حزب اتحاد براي دمكراسي ، حزب دمكراتيك مسيحي و مسلمان و حزب اصلاحات مردم .

 از سوي ديگر گروه هاي مخالف مسلح نظير اسلام گرايان تندرو معروف به گروه "  ابوسياف "  كه بر بخشي از جزاير ميندانائو و مجمع الجزاير سولو خودمختاري دارند مهمترين تهديد بر عليه حكومت اين كشور هستند.

فيليپين علاوه سازمان ملل متحد در بانك توسعه آسيا ، بانك تضمين بين المللي ،  سازمان بين المللي خواربار و كشاورزي ، گروه 24 ، گروه 77 ، آزانس بين المللي انرزي اتمي ، بانك بين المللي ترميم و توسعه ، سازمان جهاني هواپيمايي ، اتاق بازرگاني بين المللي ، جامعه بين المللي توسعه ، صندوق بين المللي توسعه كشاورزي ، كميته ماليه بين المللي ، صليب سرخ بين المللي ، سازمان بين المللي نقشه برداري دريايي ، سازمان بين المللي كار ، صندوق بين المللي پول ، سازمان بين المللي دريانوردي ، سازمان بين المللي پليس جنايي ، كميته بين المللي المپيك ،  اتحاديه بين المجالس ، سازمان بين المللي استاندارد ، اتحاديه بين المللي ارتباطات ، اتحاديه جهاني ارتباطات ماهواره اي ، جنبش عدم تعهد ، سازمان توسعه فرهنگي ملل متحد ، كميسيون حقوق بشر ملل متحد ، سازمان توسعه صنعتي ملل متحد ، اتحاديه اقتصادي آسيا و اقيانوسيه ، بنياد پژوهش و تبليغات ، انجمن ملل جنوبشرق آسيا ، موسسه بين المللي سوابق مديران خبره ، سازمان بين المللي تلفن همراه ، سازمان بين المللي مهاجرت ، آزانس ضمانت سرمايه گذاري چند جانبه ، دبيرخانه جهاني سالمندان ، سازمان جهاني املاك صنعتي ، نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل متحد ، سازمان جهاني گمرك ، كميسيون توسعه و تجارت ملل متحد ، اتحاديه جهاني پست ، فدراسيون جهاني اتحاديه هاي تجاري ، سازمان جهاني بهداشت ، سازمان جهاني ماكيت معنوي ، سازمان جهاني هواشناسي و سازمان جهاني تجارت عضويت دارد .

*وي‍ژگي هاي اقتصادي

فيليپين كه بعد از پايان جنگ جهاني دوم از سوي كارشناسان به عنوان موتور محركه اقتصاد شرق آسيا ارزيابي مي شد ، هيچگاه به جايگاه واقعي خود در اقتصاد آسيا نرسيد البته از زمان روي كار آمدن دولت خانم آرويو هرساله بطور متوسط  رشد اقتصادي تا 5 درصد را تجربه كرده است . برنامه منظم اقتصادي دولت فيليپين براي عبور از بحران مالي  جهاني  شامل تدابيري نظير ايجاد درآمدهاي جديد ، كاهش هزينه هاي جاري ، كاهش كسري بودجه و توازن ميان نسبت بدهي ها مي شود .

موفقيت هاي دولت در بخش مالي در سالهاي اخير منجر به جذب سرمايه گذاران خارجي شده است ، اما  با وجودي كه  چشم انداز عمومي اقتصاد كلان اين كشور  به طور چشمگيري در چهارسال گذشته بهبود يافته ، اقتصاد فيليپين هنوز با چالش هاي متعددي در دراز مدت روبروست . فيليپين بايد برنامه اصلاحات خود را به منظور سازگاري با رقباي منطقه اي همراه با بهبود فرصت هاي اشتغال ، كاهش فقر و حفظ قدرت پول ملي اجرا كند  . اقتصاد اين كشور دراوج قدرت خود ظرف سه دهه  اخير  ، در سال 2007 رشد  7 درصدي  در توليد ناخالص داخلي را تجربه كرد ، اما  كاهش شتاب رشد اقتصاد آن به 8/3 درصد  در سال 2008 تحت تاثير بحران مالي  جهاني بسياري از برنامه هاي توسعه فيليپين را ناكام گذاشت .

ارزش واقعي توليد ناخالص داخلي فيليپين در پايان سال 2008 به 167 ميليارد دلار رسيد و برآوردها نشان مي دهد كه سال 2009 نيز ميزان توليد ناخالص داخلي اين كشور اندكي بيشتر از سال پيش از آن خواهد بود . در آمد سرانه ملي فيليپين حدود 3500 دلار است . ضمن آنكه بخش كشاورزي 7/14 درصد ، بخش صنعت 6/31 درصد و بخش خدمات 7/53 درصد از توليد ناخالص داخلي اين كشور را شامل مي شود .

فيليپين 37 ميليون نفر نيروي كار دارد كه 35 درصد از آنها در بخش كشاورزي ، 15 درصد در بخش صنعت و 50 درصد در بخش خدمات شاغلند . نرخ بيكاري اين كشور سال گذشته از 4/7 درصد گذشت .

برنج تقريبا عمده ترين محصول توليدي بخش كشاورزي فيليپين است . الوار و چوب نيز از ديگر محصولات اين بخش هستند كه  برداشت بي رويه آنها باعث بوجود آمدن مشكلاتي در بخش جنگلداري شده است. نيشكر ، نارگيل ، ذرت ، موز ، كاساوا ، آناناس و انبه نيز جزو ديگر محصولات كشاورزي فيليپين هستند .

همچنين از صنايع بزرگ اين كشور مي‌توان به صنعت نساجي، مواد غذايي، دارو سازي، تاسيسات برق ، كفش و  صنايع دستي اشاره كرد. بخش گردشگري هم نقش مهمي در رونق اقتصاد فيليپين دارد.

مقدار ذخاير معدني فيليپين با وجود وسعت كم اين كشور بسيار قابل ملاحظه است. در فيليپين منابع كاني هاي فلزي سرشاري از جمله نيكل ، نقره ، طلا ، مس، كروم و معادن غيرفلزي نظير كبالت ،  نمك، سنگ مرمر و آهك وجود دارد، به طوري كه با توجه به توليدات قبلي و ذخاير اثبات شده در معادن طلا رتبه دوم جهان و در معادن مس رتبه سوم دنيا را به خود اختصاص داده است.

فيليپين توان توليد 57/56 ميليارد كيلووات ساعت انرژي الكتريكي دارد كه بخش عمده آن به مصارف داخلي مي رسد . علاوه بر اين ظرفيت توليد نفت خام در فيليپين حدود 25 هزار بشكه در روز است ولي اين كشور ناچار است حداقل 15 برابر اين مقدار نفت خام در روز براي تامين نياز داخلي خود وارد كند .

فيليپين در سال 2008حدود48  ميليارد و 200 ميليون دلار كالا شامل محصولات الكتريكي ، منسوجات و پوشاك ، كاتد مس ، محصولات پتروشيمي و صنايع چوبي و مبلمان به خارج صادر كرد . مهمترين شركاي صادراتي فيليپين را آمريكا ، ژاپن ، هنگ كنگ ، چين و هلند شامل مي شوند .

همچنين واردات اين كشور در اين مدت به60 ميليارد و 780 ميليون دلار  رسيد كه  شامل ماشين آلات صنعتي ، نفت و فراورده هاي وابسته ، تجهيزات مخابراتي ، آهن آلات و فولاد ، مواد آلي و شيميايي بود . آمريكا ، ژاپن ، سنگاپور ،عربستان سعودي ، كره جنوبي ، مالزي، تايوان و چين مهمترين فروشندگان كالا به فيليپين هستند .

فيليپين حدود 66 ميليارد دلار بدهي خارجي دارد و واحد رسمي پول اين كشور " پزو " است . هر دلار آمريكا حدودا با 45 پزو فيليپين برابر است .

*مناسبات اقتصادي ايران و فيليپين

مناسبات سياسي و اقتصادي جمهوري اسلامي ايران با فيليپين از  هجدهم مهر 1343 آغاز شد ولي اوج گسترش اين مناسبات در 10 سال اخير بوده است . هرچند كه حجم روابط اقتصادي ايران و فيليپين طي 3 سال گذشته با كارشكني مستقيم برخي كشورهاي اروپايي و به خصوص انگليس، كاهش جدي پيدا كرده و هرگز منطبق با شان روابط سياسي و پتانسيل همكاري هاي دوكشور نيست .

 در حال حاضر، حجم مبادلات اقتصادي ايران و فيليپين كمتر از 370 ميليون دلار است كه 290 ميليون دلار از اين رقم، ميزان صادرات ايران به فيليپين و در حدود 80 ميليون دلار واردات از اين كشور است. بخش اعظم صادرات ايران به فيليپين مربوط به صادرات نفتي است به طوري كه ايران روزانه بين 15 تا 20 هزار بشكه نفت به اين كشور نفت صادر مي كند. در واقع ايران بعد از عربستان سعودي به عنوان دومين تامين كننده نفت خام فيليپين محسوب مي شود.

 همچنين حدود ۸۰ درصد صادرات غيرنفتي ايران به مانيل را محصولات پتروشيمي در بر مي گيرد .ساير كالاهاي صادراتي ايران به فيليپين نيز شامل خشكبار ، كالاهاي ساختماني، كوداوره ، فولاد ، مس، ورق و نوار روي و  برنز، فرش و كفپوشهاي ديگر، كفش، مبلمان، وسايل دندانپزشكي، رب، خرما، وغيره مي شود . در همين حال روغن نارگيل، ‌موز، آناناس، الكل هاي چرب ،  فرآورده‌هاي دريايي، قطعات الكترونيكي، مواد شيميايي و پاك كننده ها،  مواد اوليه تهيه غذاي حيوانات ، لوازم آرايش و محافظ هاي پوست بيش از ۹۰ درصد صادرات فليپين به ايران را شامل مي شود.

 ايران كه 3 سال پيش يك پالايشگاه مدرن  پتروشيمي را به منظور  توليد LLDPE  براي فيليپين ساخته  ،  به تازگي براي احداث  فاز دوم آن پالايشگاه و نيز چند پالايشگاه ديگر در اين كشور اعلام آمادگي كرده است.

 روابط اقتصادي و تجاري بين جمهوري اسلامي ايران و فيليپين از طريق برگزاري كميسيون‌هاي مشترك اقتصادي فيمابين تنظيم مي شود. بين ايران و فيليپين موافقتنامه ها و اسناد متعددي به امضاء رسيده كه از آن ميان مي توان به موافقتنامه تشويق و حمايت از سرمايه گذاري متقابل (2003)، تشويق صنعت گردشگري (2001) ، همكاري كشاورزي و گسترش تجارت محصولات كشاورزي (1994)، موافقتنامه سه جانبه ميان ايران، فيليپين و تركمنستان(1995)، يادداشت تفاهم ميان اتاقهاي بازرگاني و صنايع دو كشور (2003) و… اشاره كرد.

سفر  " فيدل راموس "  و "  هاشمي رفسنجاني "  رئيسان جمهور وقت دوكشوربه تهران ومانيل به ترتيب درسالهاي 1373 و1374و سفر"  ناطق نوري  " رئيس وقت مجلس شوراي اسلامي به فيلبيپين در اواخر پائيز سال 1377 و سفر " سيازون  " وزير و "  باها " معاون سياسي وزارت امورخارجه فيليپين به تهران در سالهاي 1378 و 1379 و بالاخره ديدار"  منوچهر متكي " وزير امور خارجه ايران  با رئيس جمهور و وزير امورخارجه فيليپين در آبان1388 از جمله رفت و آمدهاي ديپلماتيك بين ايران و فيليپين بوده كه در جريان سفر  " باها  " اولين اجلاس كميته مشورتي سياسي اقتصادي و فرهنگي دو كشور برگزار شد و دومين اجلاس آن در سفر سال 1380"  امين زاده "  معاون آسيا اقيانوسيه ومشترك المنافع به فيليپين گشايش يافت.  در چهارمين كميسيون مشترك اقتصادي ايران و فيليپين كه دو سال پيش برگزار شد ، مقامات دو كشور مقرر كردند كه مذاكرات خود در مورد ساختمان سازي، راه سازي، امضاي موافقتنامه هاي اجتناب از اخذ ماليات مضاعف، حمايت از سرمايه گذاري هاي مشترك، عقد قراردادهاي حمل و نقل و ايجاد پرواز مستقيم تهران – مانيل را ادامه دهند.  پنجمين كميسيون مشترك اقتصادي ايران و فيليپين  نيز احتمالا اوايل سال 1389 در تهران برگزار خواهد شد .

دكتر محمد نهاونديان رئيس اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران چندي قبل در ديدار با سفير فيليپين در تهران  خواستار تبادل اطلاعات بازرگاني و گسترش روابط بانكي ميان دو كشور شد  كه قطعا سهم قابل توجهي در توسعه روابط اقتصادي ايران و فيليپين دارد.   

ايجاد خطوط منظم باربري و مسافري، تاسيس اتاق يا شوراي مشترك بازرگانان دو كشور، برگزاري نمايشگاه هاي تخصصي و تجاري درشهرهاي مهم فيليپين، ايجاد مركز تجاري و اعزام رايزن بازرگاني به اين كشور نيز از ديگر راهكارهاي گسترش مناسبات اقتصادي ايران و فيليپين است .

سفارت فيليپين در تهران و در خيابان آفريقا، نرسيده به مدرس، خيابان مهيار، پلاك13 قراردارد و آقاي " گنرزو سنگا "  سفير فيليپين در تهران از طريق شماره تلفن هاي 3-22047802، 22046239 آماده ارائه خدمات كنسولي به تجار و صنعتگران ايراني است .

تجار ايراني براي دريافت رواديد سفر به اين كشور بايد نامه درخواست شركت، مدارك ثبت شركت، كارت بازرگاني، بليت رفت و برگشت، دعوتنامه محضري از شركت فيليپيني كه به تأييد وزارت بازرگاني و صنايع فيلپين رسيده باشد، گذرنامه با حداقل 6 ماه اعتبار، 2 قطعه عكس 4×6   داشته باشند .