وبلاگ علمي آموزشي رسام

ويژگي‌هاي اقليمي و جغرافيايي

سرزمين گينه با 245 هزار و 857 كيلومتر مربع مساحت در ساحل شرقي اقيانوس اطلس و در غرب قاره آفريقا قرار گرفته است. نواحي مركزي و شرقي اين سرزمين از فلات ”فوتاجالون“ (Futajalon)  تشكيل شده است و در شمال شرقي، جلگه گينه به سوي رودخانه نيجر قرار دارد. گينه از سمت غرب به طول 386 كيلومتر با گينه بيسائو، از سمت شمال به طول 330 كيلومتر با سنگال و به طول 858 كيلومتر با مالي، از سمت شرق به طول 610 كيلومتر با ساحل عاج و از سمت جنوب به طول 563 كيلومتر باليبريا و به طول 652 كيلومتر با سيرالئون هم مرز است.

در جنوب شرقي گينه پوشش گياهي انبوه استوايي مشاهده مي‌شود و رودهاي نيجر، گامبيا و سنگال از فلات مركزي اين كشور سرچشمه مي‌گيرند. گينه در مجموع سرزمين پربارش و سرسبزي است. بلندترين نقطه اين كشور در قله ”نيمبا“ (Nimba) 1752 متر از سطح آب­­هاي آزاد ارتفاع دارد. اراضي آيش‌بندي شده و قابل كشت و زرع در حدود چهار درصد از خاك گينه را شامل مي‌شوند و مابقي سطح اين سرزمين پوشيده از مراتع طبيعي، جنگل و كوه‌هاي كم ارتفاع است. محيط گرم و مرطوب گينه شرايط مناسب را براي رشد انواع گياهان مناطق استوايي در اين كشور پديد آورده است.

بارش باران‌هاي اسيدي، فرسايش خاك و از بين رفتن سريع جنگل‌ها و كمبود آب آشاميدني سالم به تدريج به يك معضل زيست محيطي در گينه تبديل شده است.

گينه علاوه بر معاهده تغييرات آب و هوا، به پروتكل زيست محيطي ”كيوتو“، پيمان بين‌المللي بيابان‌زدايي، مناطق خاص، قانون درياها، حراست و حفاظت از لايه اوزن و برخي معاهدات جهاني ديگر پيوسته است.   

ويژگي‌هاي جمعيتي، فرهنگي و بهداشتي

براساس برنامه عمران سازمان ملل متحد (UNDP) گزارش سپتامبر 2004، كشور گينه بالغ بر 9 ميليون و 246 هزار نفر جمعيت دارد كه ۴/۴۴ درصد از آنها زير 14 سال، ۴/۵٢ درصد بين 15 تا 64 سال و ٢/٣ درصد بالاتر از 65 سال سن دارند.

گينه به ازاي هر هزار نفر از جمعيت خود ٢۶/۴٢ نفر نرخ زاد و ولد، ۵٣/١۵ نفر نرخ مرگ و مير٠۶/٣ نفر نرخ منفي مهاجرت دارد. بنابراين، نرخ رشد متوسط سالانه گينه هم اكنون حدود ٣٧/٢ درصد است. كمبود امكانات بهداشتي و درماني و عدم آگاهي مردم نسبت به روش‌هاي صحيح نگهداري كودك موجب بالا رفتن شديد نرخ مرگ و مير در بين كودكان گينه‌اي شده است به طوري كه هم اكنون از هر يكصد نوزاد گينه‌اي ٢/٩ نفر هرگز شانس رسيدن به سن چهار سالگي را ندارند. از سوي ديگر، شيوع گسترده بيماري‌هاي مرگبار نظير ايدز، ابولا و هپاتيت، اميد به زندگي را در بين ساكنان اين سرزمين كاهش داده و در بين مردان به ۴۵/۴٨ سال و در ميان زمان به ٩٩/۵٠ سال رسانده است. شيوع گسترده بيماري ”وبا“ در تابستان 2004 جان بسياري از كودكان گينه‌اي را گرفت.

طبق آمار، حداقل 150 هزار بيمار ايدزي در اين كشور زندگي مي‌كنند و اين بيماري خطرناك با رشدي معادل ٢/٣ درصد همچنان در بين مردم گينه قرباني مي‌گيرد. ظرف 6 سال گذشته حداقل 9 هزار نفر براثر ابتلا به ايدز در گينه جان باخته‌اند.

گونه جمعيتي غالب ”پيوهل“ (Peuhl)  40 درصد و نژاد ”مالينكه“ (Malinke) 30 درصد از جمعيت گينه را شامل مي‌شوند.

از طرفي، 85 درصد از ساكنان اين سرزمين مسلمان (اهل تسنن)، هشت درصد مسيحي و مابقي پيرو اديان ابتدايي هستند.

زبان رسمي گينه ”فرانسوي“ است ولي مردم در محاورات روزمره به لهجه قبايل خود صحبت مي‌كنند.

حداقل 65 درصد از مردان و 32 درصد از زنان بالاي 15 سال در گينه توانايي خواندن و نوشتن دارند.

تقسيمات كشوري و ويژگي‌هاي سياسي

گينه داراي 30 بخش و پايتخت آن شهر بندري ”كوناكري“ (Conakry) است. ديگر شهرهاي مهم گينه عبارتند از: ”كينديا“ (Kindia) و ”كمسر“ (Kamsar) و ”كن‌كن“ (Kankan)

گينه در سال 1849 توسط فرانسويان اشغال شده اما با شروع دوران استعمار، مبارزات استقلال طلبي مسلمانان به رهبري ”سامور“ در سال 1958 به استقلال رسيد. اين كشور رهايي از دست استعمارگران را مرهون ”احمد سكوتوره“ رييس جمهوري فقيد خود است كه با مرگ وي و كودتاي نظاميان در سال 1984، حكومت به دست ”لانزانا كونته“ (Lansana Conte) افتاد. آقاي ”كونته“ سال گذشته براي سومين مرتبه با كسب 90 درصد از آراي انتخاباتي به رياست جمهوري گينه برگزيده شد. ”كونته“ يك سياستمدار ميانه‌رو در آفريقاي غربي است.

گينه كوناكري علاوه بر سازمان ملل متحد، در بانك توسعه آفريقا، كميسيون اقتصادي آفريقا، سازمان همكاري‌هاي اقتصادي و اجتماعي كشورهاي غرب آفريقا، سازمان خواروبار و كشاورزي ملل متحد، گروه 77، بانك بين‌المللي ترميم و توسعه، سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري، كنفدراسيون بين‌المللي اتحاديه‌هاي كارگري آزاد، جامعه بين‌المللي توسعه، بانك توسعه اسلامي، صندوق بين‌المللي توسعه كشاورزي، بنگاه مالي بين‌المللي، سازمان بين‌المللي كار، صندوق بين‌المللي پول، سازمان بين‌المللي مهاجرت، سازمان بين‌المللي ارتباطات دور ماهواره‌اي، سازمان بين‌المللي پليس جنايي، كميته بين‌المللي المپيك، سازمان بين‌المللي استاندارد، اتحاديه بين‌المللي ارتباطات، جنبش عدم تعهد، سازمان وحدت آفريقا، سازمان كنفرانس اسلامي، سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي، كميسيون توسعه و تجارت سازمان ملل متحد، سازمان اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ملل متحد، سازمان توسعه صنعتي ملل متحد، اتحاديه جهاني پست، كميسيون جهاني كارگران، سازمان جهاني اتحاديه‌هاي كارگري، سازمان جهاني بهداشت، سازمان جهاني مالكيت معنوي، سازمان جهاني هواشناسي، سازمان جهاني گردشگري و سازمان جهاني تجارت عضويت دارد.

نخست وزير گينه آقاي ”فرانسيس لونسني فال“ (Lonseny Fall) به عنوان مامور تشكيل كابينه هيات دولت كه شامل 15 وزير است، از سال گذشته به قدرت رسيده است. پارلمان گينه 114 كرسي دارد و انتخابات آن هر پنج سال يكبار برگزار مي‌شود. احزاب دمكرات به رهبري ”حاج اسماعيل محمد قاسم گوشين“، اتحاد ملي براي توسعه به رهبري ”ممدو بويه باري“، اتحاد و پيشرفت به رهبري ”لانزانا كونته“ و حزب دولتي مردم به رهبري ”پاسكوال تولنو“ جزو فعالترين تشكل‌هاي سياسي در گينه هستند.

ويژگي‌هاي اقتصادي

گينه به رغم برخي مشكلات توسعه‌اي داراي منابع معدني، انرژي برق و منابع كشاورزي غني است. اين كشور داراي 30 درصد از ذخاير هيدروكسيد آلومينيوم آهن‌دار جهان بوده و دومين كشور توليدكننده اين محصول در دنياست. براي رهايي اين كشور از فقر، برنامه‌ريزي توسعه‌اي درازمدت به ويژه در سيستم مالياتي دولت، ارتقاي سطح سواد و چارچوب‌هاي حقوقي و قانوني اجتناب‌ناپذير است. دولت گينه در پنج سال گذشته پيشرفت‌هاي قابل توجهي در مديريت بودجه كشور داشته كه بانك جهاني نيز به آن اعتراف كرده است.

گينه به مدد كمك‌هاي چندجانبه بين‌المللي به كشورهاي فقير و نيز توقف سطح تورم موفق شد ميزان توليد ناخالص داخلي خود را در سال 2003 با 3 درصد رشد نسبت به سال پيش از آن به  ٠٢/١٩ ميليارد دلار ارتقا دهد كه بخش كشاورزي   ٩/٢۴ درصد، بخش صنعت ٢/٣٨ درصد و بخش خدمات ٩/٣۶ درصد از آن را شامل مي‌شوند.

سرمايه‌گذاري كه حداقل ٢/٢١ درصد از توليد ناخالص داخلي گينه را شامل مي‌شود به شكل قابل توجهي در حال افزايش است. درآمد سرانه ملي گينه حدود 2100 دلار آمريكاست كه نسبت به يك دهه قبل ۵/٢ برابر شده است. با اين حال، حداقل 30 درصد از مردم اين سرزمين زير خط فقر مطلق زندگي مي‌كنند و تورم 15 درصدي اقتصاد يكي از بزرگترين مشكلات اقتصاد گينه به شمار مي‌رود.

گينه سه ميليون نفر نيروي كار دارد كه 80 درصد از آنها در بخش كشاورزي و مابقي در بخش صنعت و خدمات شاغلند. اين كشور توان توليد 800 ميليون كيلووات ساعت انرژي الكتريكي دارد كه عمدتاً صرف امور داخلي مي‌شود.

سرزمين گينه داراي منابع غني از بوكسيت، سنگ آهن، الماس، طلا و اورانيوم است و از اين حيث، همكاري معدني با اين كشور صرفه اقتصادي دارد. همچنين، در بخش كشاورزي گينه توليدكننده برنج، قهوه، آناناس، موز، سيب‌زميني، هسته انواع ميوه‌ها و كاساوا (نوعي ميوه مخصوص مناطق گرمسيري) مي‌باشد.

در بخش دامپروري و شيلات گينه به توليد و پرورش گاو، گوسفند، بز و انواع ماكيان و نيز صيد ماهي و ميگو مي‌پردازد.

صنايع گينه نيز حول هسته استخراج مواد معدني نظير بوكيست، طلا، الماس، آلومينيوم و توليد فرآورده‌هاي غذايي و كشاورزي فعال است. اين كشور براي نياز داخلي خود روزانه 9 هزار بشكه نفت خام خريداري مي‌كند و واردات غيرنفتي آن كه حجم آن در سال گذشته ميلادي به 646 ميليون دلار رسيد شامل ماشين‌آلات صنعتي، فلزات ساختماني، وسايل حمل و نقل، منسوجات، غلات و فرآورده‌هاي پتروشيمي است. فرانسه، چين، بلژيك، ايتاليا، هلند، ساحل‌عاج و آمريكا بزرگترين فروشندگان كالا به گينه محسوب مي‌شوند.

از سوي ديگر، صادرات گينه كه حجم آن در سال 2003 به 726 ميليون دلار رسيد، شامل بوكسيت، آلومينيوم، طلا، الماس، قهوه، ماهي، ميگو و فرآورده‌هاي كشاورزي است.

كره جنوبي، اسپانيا، آمريكا، فرانسه، روسيه، اوكراين، ايرلند، بلژيك و آلمان مهمترين شركاي صادراتي گينه هستند.

اين كشور حداقل 3/5 ميليارد دلار بدهي خارجي دارد و واحد رسمي پول آن فرانك آفريقايي است. هر دلار آمريكا با ٨/٢٧٢٠ فرانك گينه برابري ‌مي‌كند (نرخ برابري نوامبر 2004)

ويژگي‌هاي ارتباطي و مخابراتي

سرمايه‌گذاري گينه در بخش توسعه امكانات مخابراتي طي سه سال گذشته منجر به آن شده كه قريب به 30 هزار شماره تلفن ثابت و 112 هزار شماره تلفن همراه در اين كشور فعال باشد. البته تجهيزات مخابراتي گينه هنوز بسيار قديمي است و نياز به نوسازي دارد.

مردم گينه امواج چهار ايستگاه راديويي با موج AM، يك ايستگاه راديويي با موج FM و سه ايستگاه با طول موج كوتاه را دريافت مي‌كنند. تلويزيون گينه نيز داراي شش شبكه است كه برخي از آنها تنها چند ساعت در روز فعالند. رشد كاربرد اينترنت و ارتباطات رايانه‌اي در گينه منجر به تاسيس مراكز متعدد خدمات اينترنتي در اين كشور شده است. اينك بالغ بر 42 هزار نفر از خدمات اينترنتي در گينه استفاده مي‌كنند. در بخش ارتباطات و حمل و نقل نيز گينه داراي 837 كيلومتر خط آهن با عرض ريل يك متر است. طول جاده‌هاي اصلي و فرعي گينه به 30 هزار و 500 كيلومتر مي‌رسد كه بخش قابل توجهي از آن هنوز آسفالته نيست. همچنين، شهرهاي كوناكري، كمسر و بوكه مهمترين بنادر صنعتي و صيادي گينه هستند كه داراي اسكله‌هاي بزرگ با عمق آبخور بيش از 10 متر مي‌باشند. ناوگان دريايي تجاري گينه داراي سه كشتي اقيانوس‌پيما شامل يك نفتكش، يك رو-رو و يك كشتي كانتينربر مشترك عراقي است.

گينه 16 فرودگاه دارد كه از بين آنها تنها دو فرودگاه آماده پذيرش پروازهاي پهن‌پيكر است.

مناسبات اقتصادي جمهوري اسلامي ايران با گينه

دور جديد روابط اقتصادي ايران با جمهوري گينه از زماني آغاز شد كه ايران تصميم گرفت در استخراج بوكسيت از معادن گينه سرمايه‌گذاري كند. فاز نخست معدن بوكسيت با سرمايه‌گذاري مشترك دو كشور چهار سال قبل به بهره برداري رسيد.

از اين معدن سالانه 600 هزار تن بوكسيت استخراج مي‌شود. هنوز هم براي سرمايه‌گذاري بخش خصوصي ايران در معادن گينه ظرفيت‌هاي فراواني وجود دارد، اما روابط تجاري دو كشور نيازمند جهشي واقعي است، چرا كه در پنج سال گذشته از حد فروش مصنوعات پلاستيكي، لوازم بهداشتي، كاشي و سراميك، زمين‌كوب، قفسه بايگاني، كفش‌هاي ضدآب و پوشاك ايران به گينه و خريد مواد معدني از اين كشور فراتر نرفته است، هر چند كه برگزاري سه نمايشگاه تجاري از كالاهاي توليد ايران در شهر كوناكري كمك شاياني به معرفي توانايي‌هاي صنعتي ايران در اين كشور كرده است.

كميسيون همكاري‌‌هاي مشترك ايران و گينه تاكنون به توافقات مهمي در زمينه تبادل اطلاعات اقتصادي، حمايت از سرمايه‌گذاري‌هاي متقابل، تشكيل نمايشگاه‌هاي تجاري، مبادله كارشناس و اطلاعات در بخش مكانيزاسيون كشاورزي و اجراي طرح توليد سرم و سرمايه‌گذاري معدني توسط ايران در گينه دست يافته است.

كمال خرازي وزير امور خارجه ايران در ديدار مهرماه امسال خود با ”الحاج حبيب جلوه“ وزير همكاري‌هاي گينه بر عزم كشورمان به منظور تشكيل ستاد كار با آفريقا به رياست معاون اول رييس جمهوري تاكيد كرد كه در آن همكاري با گينه به عنوان يك كشور مسلمان در اولويت قرار دارد.

نوشته: كامران نرجه     Kamran    Narjeh

اين مطلب در شماره آذرماه ١٣٨٣ ماهنامه اتاق بازرگاني درج شده است