وبلاگ علمي آموزشي رسام

قيمت جهاني طلا اخيرا در دو مرحله با كاهش چشمگير روبرو شده و محاسبات قبلي كارشناسان اقتصادي در مورد تداوم رشد قيمت اين فلز گرانبها در بازارها جهاني را ناكام ساخته است.

برخي از صاحب‌نظران اقتصادي معتقدند بازار جهاني طلا به يكي از پرنوسان‌ترين دوره‌هاي فعاليت خود طي سالهاي اخير رسيده است و ريسك سرمايه‌گذاري در اين بازار به حدقابل توجهي افزايش يافته است.

به اعتقاد اين گروه از صاحب‌نظران، ارزش دلار آمريكا كه در يكسال اخير بطور متوالي در برابر يورو، پوند وين كاهش يافته است، طي 10 روز گذشته در دو مرحله تقويت شده و همين مساله باعث اميدواري سرمايه‌گذاران نسبت به اوضاع اقتصادي آمريكا شده و در نتيجه تقاضاي خريد طلا در بازارها جهاني كاهش يافته و قيمت آن نزول كرده است.

روند نزولي ارزش دلار آمريكا در برابر ارزهاي خارجي از آنجا شروع شد كه گزارش مراكز تحقيقات اقتصادي اين كشور تشديد بحران بيكاري، كاهش رشد اقتصادي، افزايش بدهي‌ خارجي و وابستگي بيشتر به نفت وارداتي را ثابت كرد.

وزارت كار آمريكا 3 ماه قبل بطور رسمي اعلام كرد كه اقتصاد اين كشور در روند اشتغال‌زايي ضعيف‌تر از پيش‌بيني‌هاي برنامه‌ريزان اقتصادي عمل كرده است و اين واقعيت، بانك مركزي آمريكا را مجبور خواهد كرد كه افزايش نرخ بهره را به‌طور موقت قطع كند. همين تصميم بانك مركزي آمريكا كاهش ارزش دلار در برابر ديگر ارزهاي معتبر جهان را تشديد كرد.

بانك مركزي آمريكا از ژوئن 2004 حداقل طي 15 نشست متوالي نرخ بهره را افزايش داده است و اين مساله موجب شده تا از آوريل 2006 تاكنون، ارزش دلار آمريكا در برابر يورو حدود 5/5 درصد و در برابر ين ژاپن حدود 8/4 درصد كاهش يابد.

كارشناسان اقتصادي پيش از اين اعلام كرده بودند كه با ادامه روند فعلي ارزش دلار آمريكا بيش از پيش تضعيف خواهد شد و قيمت جهاني طلا به مرور افزايش مي‌يابد تا از ركورد تاريخي خود (732 دلار در هر اونس) عبور كند. به اعتقاد اين گروه از صاحب‌نظران اقتصادي راهكار افزايش نرخ بهره و كاهش ريسك تورم نيز نخواهد توانست كمكي به روند نزولي دلار كند.

كاهش ارزش دلار در اثر تشديد نابساماني‌هاي اقتصادي در اين كشور از يكسو و تصميم كشورهاي نفتي به تبديل دارايي‌هاي نفتي خود به طلا و مبادله نفت به «يورو» از سوي ديگر موجب تقويت قيمت طلا و يورو در بازارها جهاني شد.

جمهوري اسلامي ايران به عنوان يكي از كشورهاي بزرگ صادركننده نفت نخستين متقاضي مبادله نفت با يورو بود و به دنبال ايران بانك‌هاي مركزي امارات متحده عربي و قطر نيز اعلام كردند كه در پي افزايش ذخاير يورويي خود هستند.

تحليل‌گران اقتصادي چندماه پيش اعلام كردند كه فروش نفت به يورو از سوي كشورهاي صادركننده، نهايتاً بانك‌هاي مركزي كشورهاي بيشتري را مجبور خواهد ساخت تا ذخاير ارزي خود را از انحصار دلار خارج كنند كه اين امر نيز تشديد كاهش ارزش دلار در برابر ديگر ارزهاي خارجي را سبب مي‌شود.

ايالات متحده آمريكا سال 2007 ميلادي را در حالي آغاز كرد كه آمارهاي اقتصادي نشان مي‌داد رشد بازار مسكن آمريكا در اين سال حداقل 10 درصد كاهش خواهد يافت. ركود بي‌سابقه‌اي كه هم‌اكنون بربازار مسكن آمريكا سايه انداخته است تأثير منفي بسزايي در كاهش رشد اقتصادي اين كشور و افزايش بيكاري داشته است.

وابستگي شديد آمريكا به نفت صادراتي كشورهايي كه عمدتاً رابطه خوبي با اين كشور ندارند نيز بر نگراني تحليل‌گران اقتصادي از بهبود شاخص‌هاي اقتصادي آمريكا افزوده است.

از سوي ديگر، درآمد واقعي در آمريكا طي ماههاي اخير كاهش يافته و همگام با نرخ تورم رشد نكرده است و اكنون مصرف‌كنندگان كمتر از گذشته مي‌توانند خود را با شرايط رشد بالاي قيمت‌ها وفق دهند.

به علاوه آمريكا بيش از 600 ميليارد دلار به كشورهاي ديگر بدهكار است و رقم بدهي‌هاي اخير اين كشور به حدي افزايش يافته كه اقتصاددانان معتقدند اين كشور نخواهد توانست خود را با رشد يكنواخت اقتصادي جهان سازگار كند.

مجموع اين عوامل موجب بي‌ميلي سرمايه‌گذاران خارجي براي حضور در بازار آمريكا شده و تب خريد و انباشت طلا در بازارها جهاني را تشديد كرده است.

به اعتقاد صاحب‌نظران ارزش دلار آمريكا تحت تأثير تصحيحات تكنيكي، دورنماي نرخ بهره، انتشار برخي ارقام اقتصادي و اظهارات مقام‌هاي اقتصاي در برابر يورو، بطور نسبي تقويت و در برابر ين ژاپن تضعيف شده است.

اين امر يعني بالا رفتن ارزش ين ژاپن در برابر دلار آمريكا و يورو كه نگراني‌هايي را در مورد وضعيت صادرات و توليد در بين كشورهاي اروپايي ايجاد كرده است.

در حال حاضر نرخ برابري يورو اتحاديه اروپايي نسبت به دلار آمريكا 3546/1 است و اندكي از نسبت برابري پوند انگلستان به دلار آمريكا كاسته شده و نرخ برابري اين دو ارز به 9896/1 رسيده است.

از سوي ديگر نرخ سپرده سه ماهه در بازار جهاني 23/4 درصد است كه نسبت به نرخ مشابه در هفته گذشته اندكي كاهش يافته است.

كارشناسان معتقدند در صورت بهبود شرايط سياسي در منطقه خاورميانه و كاهش تنش‌هاي تجاري چين و آمريكا مي‌توان به رشد دوباره ارزش دلار نسبت به ساير ارزهاي خارجي و نيز كاهش مجدد قيمت طلا در بازارهاي جهاني طي هفته‌هاي آينده اميدوار بود. اما در صورت عدم تحقق اين برنامه‌ها بطور قطع روند بهبود ارزش دلار آمريكا متوقف خواهد شد و قيمت‌هاي جهاني طلا مجدداً افزايش مي‌يابد.

نوشته :  كامران نرجه     Kamran  Narjeh