وبلاگ علمي آموزشي رسام

جمهورى غنا به وسعت 239 هزار و 460 كيلومتر مربع در آفريقاى غربى قرار دارد. اين سرزمين از سمت شمال به طول 549 كيلومتر بابوركينافاسو، ازسمت غرب به طول 668 كيلومتر با ساحل عاج و از سمت شرق به طول 877كيلومتر با توگو مرز مشترك دارد. طول خطوط ساحلى غنا در بخش جنوبى باخليج گينه به 539 كيلومتر مى رسد.

غنا به دليل همجوارى با خط استوا و نيزنزديكى با خليج گينه آب و هوايى گرم و مرطوب دارد و پوششى از گياهان سبزدر عمده مناطق اين كشور به چشم مى خورد. از طرف ديگر، غنا سرزمين هموارى است كه كمتر ارتفاعاتى در آن وجود دارد. پست ترين نقطه اين كشوردر ساحل خليج گينه، همسطح آب هاى آزاد دنيا و بلندترين بخش آن در تپه"آفاجاتو" 880 متر ارتفاع دارد.

بيش از 20 درصد از خاك غنا را اراضى كشاورزى تشكيل مى دهد و بخش وسيعى از آن پوشيده از جنگل و مراتع سرسبز است.

 مهمترين مشكل اقليمى غنا وزش طوفان هاى دريايى و بارش گاه و بيگاه باران هاى سيل آساست. اين كشور عضو پيمان هاى بين المللى حفظ محيط زيست، تغييرات آب و هوا، بيابان زدايى، دفن زباله ها،قوانين دريايى، منع تكثير و آزمايش سلاح هاى اتمى، حراست از لايه اوزن،آلودگى كشتى ها و نواحى جنگلى مى باشد.

 ويژگى هاى جمعيتى و فرهنگى

بر اساس آمار جديد سازمان بهداشت جهانى ،(WHO) كشور غنا قريب به 20 ميليون و 467 هزار نفر جمعيت دارد كه 9/38 درصد از آنها زير 14 سال،5/57 درصد بين 15 تا 64 سال و 6/3 درصد ديگر نيز بيش از 65 سال سن دارند.

جمهورى غنا به ازاى هر يكهزار نفر از جمعيت خود 84/25 نفر نرخ زاد وولد، 53/10 نفر نرخ مرگ و مير و 83/0 نفر نرخ منفى مهاجرت دارد. بر همين اساس، نرخ رشد جمعيت غنا در طول دوران بارورى 32/3 مى باشد.

در سال هاى اخير نرخ ابتلا به ويروس HIV در غنا رو به افزايش گذاشته،به طورى كه هم اكنون پنج درصد از افراد اين كشور مبتلا به ايدز هستند.همين بيمارى موجب بالا رفتن نرخ مرگ و مير و در نتيجه، كاهش اميد به زندگى در بين مردم غنا شده است، بطورى كه اميد به زندگى در بين مردان غنا 66/55 سال و در بين زنان اين كشور 43/57 سال است.

 كمبود امكانات بهداشتى و درمانى و شيوع برخى بيمارى هاى خطرناك نيز موجب افزايش تلفات در بين كودكان غنا شده است. در حال حاضر، از هر 100 كودك غنايى حدود شش نفر هرگز شانس رسيدن به سن چهار سال را ندارند.

عمده ساكنين غنا از نژاد سياهان آفريقايى و از قبايل آكان، موشى، گا، ويوروبا هستند. 63 درصد از مردم اين كشور مسيحى، 16 درصد مسلمان و 21درصد پيرو اديان ابتدايى هستند.

 حدوداً 67 درصد از زنان و 83 درصد از مردان بالاى 15 سال غنا توانايى خواندن و نوشتن دارند.

 در سال هاى اخير، ورود بى رويه مهاجرين ليبريايى، سيرالئون و توگومشكلات جمعيتى زيادى را براى غنا به همراه داشته است.

 ويژگى هاى سياسى و تقسيمات كشورى

شهر "اكرا" پايتخت جمهورى غناست واز ديگر شهرهاى مهم اين سرزمين مى توان از آشانتى، تامال، آسمان كيس، تاركوا و نسوام نامبرد.

 جمهورى غنا در ششم مارس 1957 از زير نفوذ انگليسيان خارج شد و به استقلال رسيد. آقاى "جان آجى كوم كوفور" در حال حاضر رييس جمهورى غناست. در غنااحزاب سياسى زيادى آزادى فعاليت دارند كه از ميان آنها مى توان به حزب ميراث مردم، حزب ملى و حزب اصلاحات اشاره كرد.

غنا علاوه بر سازمان ملل متحد، در بانك توسعه آفريقا، كميسيون اقتصادى آفريقا، سازمان خواربار و كشاورزى ملل متحد، گروه 24، گروه 77،آژانس بين المللى انرژى اتمى، بانك بين المللى ترميم و توسعه، سازمان بين المللى هواپيمايى كشورى، جامعه بين المللى توسعه، صندوق توسعه كشاورزى ملل متحد، سازمان بين المللى كار، صندوق بين المللى پول، سازمان بين المللى دريانوردى، سازمان بين المللى پليس جنايى، سازمان بين المللى هواشناسى، سازمان بين المللى استاندارد، جنبش عدم تعهد، كنگره آفريقا، سازمان وحدت آفريقا، سازمان منع تكثير سلاح هاى شيميايى، كميسيون توسعه و تجارت سازمان ملل متحد، سازمان توسعه صنعتى ملل متحد، سازمان جهانى پست، كنفدراسيون جهانى اتحاديه هاى كارگرى، سازمان جهانى مالكيت معنوى، سازمان جهانى گردشگرى و سازمان جهانى تجارت عضويت دارد.

 غنا همچنين، در عمده گروه هاى ناظر بر صلح و آتش بس سازمان ملل متحد در كشورهايى نظير بوسنى، كويت، عراق و... عضويت دارد.

 ويژگى هاى اقتصادى

غنا به لحاظ دارا بودن ذخاير عظيم معدنى يكى از ثروتمندترين ممالك آفريقايى است. ميزان توليد نا خالص داخلى اين كشور در پايان سال 2002ميلادى به 41 ميليارد و 250 ميليون دلار رسيد كه نسبت به نرخ مشابه سال قبل 5/4 درصد رشد نشان مى دهد. درآمد سرانه ملى غنا دو هزار دلار است وتوزيع ثروت نسبتاً معقول مى باشد. حدود 36 درصد از توليد ناخالص داخلى غنا را بخش كشاورزى، 25 درصد بخش صنعت و 39 درصد مابقى را بخش خدمات تشكيل مى دهد.

 طبق جديدترين آمار برنامه عمران سازمان ملل متحد كمتر از 25 درصد ازمردم اين سرزمين زير خط فقر زندگى مى كنند. از سوى ديگر، نرخ تورم اقتصادى غنا در سال 2003 به 5/14 درصد رسيد. غنا نه ميليون نفر نيروى كار و 20 درصد نرخ بيكارى دارد. حدود 60درصد از نيروى كار اين كشور در بخش كشاورزى، 15 درصد در بخش صنعت و 25 درصد در بخش خدمات شاغلند. غنا داراى معادن غنى از طلا، الماس صنعتى، بوكسيت و منگنز است.همچنين، ذخاير جنگلى غنا بسيار با ارزش مى باشد.

 غنا توان توليد هشت ميليارد و 801 ميليون كيلووات ساعت انرژى الكتريكى را دارد كه 95درصد از اين ظرفيت توسط نيروگاه هاى برق - آبى تامين مى شود. غنا 300 ميليون كيلووات ساعت برق به همسايگان خود صادرو 950 ميليون كيلووات ساعت از آنها وارد مى كند. ميزان توليد نفت خام در اين كشور حدود 7 هزار بشكه در روز است ولى مصرف روزانه آن بيش از 38 هزار بشكه مى باشد. همچنين، حجم ذخاير گازطبيعى غنا بالغ بر 11 ميليارد و 890 ميليون متر مكعب مى باشد.

 عمده محصولات كشاورزى غنا را كاكائو، برنج، قهوه، كاساوا(يك نوع ميوه مخصوص مناطق گرمسيرى )، نخود، ذرت و موز تشكيل مى دهد. طى سال 2002، ميلادى غنا بيش از 2/2 ميليارد دلار كالا به خارج صادركرد كه عمدتاً شامل طلا، كاكائو، الوار چوب، بوكسيت، آلومينيوم، منگنز والماس بود. هلند، انگلستان، آمريكا، آلمان، فرانسه، نيجريه، بلژيك و ايتاليابزرگترين شركاى صادراتى غنا هستند. همچنين، در سال 2002 ميلادى غنا حدود 8/2 ميليارد دلار كالا از خارج خريد كه بيشتر شامل كالاهاى سرمايه اى، نفت خام و مواد غذايى بود.نيجريه، انگلستان، آمريكا، چين، ايتاليا، ساحل عاج، آلمان و هلند بزرگترين فروشندگان كالا به غنا هستند.

 غنا حدود 2/7 ميليارد دلار بدهى خارجى دارد كه عمده آنها زمانبندى شده است. واحد پول غنا "سدى" نام دارد و هر دلار آمريكا حدوداً با 7170 سدى غنا برابرى مى كند.

ويژگى هاى ارتباطى، مواصلاتى و ترانزيتى

 غنا خطوط مخابراتى گسترده و سيستم تلفنى پيشرفته اى دارد.هم اكنون بالغ بر 270 هزار شماره تلفن ثابت و 170 هزار شماره تلفن همراه در اين كشور فعال است. برنامه هاى راديويى غنا از طريق 49 ايستگاه (FM) و سه ايستگاه با طول موج كوتاه دريافت مى شود. تلويزيون غنا نيز 10 شبكه دارد. اخيراً بالغ بر 15مركز خدمات اينترنتى در اين كشور داير شده و بالغ بر 300 هزار نفر از خدمات اين مراكز بهره بردارى مى كنند.

طول خطوط ريلى غنا 953 كيلومتر با عرض 106 سانت است. همچنين،طول جاده هاى آسفالته و شوسه غنا به 45 هزار كيلومتر و طول خطوط آبى اين سرزمين 1293 كيلومتر است.

غنا دو بندر صيادى و تجارى با اسكله بزرگ كه عمق آبخور آنها بيش از 15 متر است، دارد. ناوگان دريايى اين كشورشش كشتى اقيانوس پيماى جنرال كارگو و سه تانكر نفتكش دارد. غنا داراى 12 فرودگاه بزرگ و كوچك است كه از ميان آنها تنها پنج فرودگاه توانايى پذيرش پروازهاى پهن پيكر را دارند.

 مناسبات تجارى ايران و غنا

روابط تجارى ايران و غنا در سال هاى گذشته تابع فروش برخى كالاهاى سنتى ايران و خريد يك محصول از غنا بوده است. همين يكسونگرى موجب ثبات غير مكفى مبادلات ميان دو كشورشده است.

 عمده محصولاتى كه تا كنون از ايران به بازار غنا راه يافته شامل نمك هاى شيميايى، داروهاى دامپزشكى، قالى و گليم، كفش، اشياى نمدى،ظرفشويى، شيشه جام، موتورهاى گازوييلى، رب گوجه فرنگى، شامپو،پليمرهاى شيميايى، آينه، كاغذ ديوارى و پوشاك است. اما در سال هاى گذشته تنها كالايى كه از بازار غنا به ايران وارد شده كاكائومى باشد.

بنابراين، ترغيب و راهنمايى تجار دو كشور به معرفى كالاهاى جديد وتنوع مبادلات تجارى، زمينه توسعه مناسبات اقتصادى و بازرگانى دو طرف رافراهم مى سازد.

 غنا مى تواند دروازه مناسبى براى ورود كالاهاى ايرانى به غرب آفريقا باشد. از سوى ديگر، ايران و غنا مى توانند نقش پل ارتباطى ميان آسياى ميانه و آفريقاى غربى را باز مى كنند.

 انتقال تجارب فنى و مهندسى ايران به غنا در زمينه اكتشاف معدن،ساخت راه هاى مواصلاتى، اسكله سازى، پروژه هاى مخابراتى، سد سازى،ساخت نيروگاه، اكتشاف نفت، صنايع پتروشيمى و پزشكى بهترين راه براى افزايش سطح روابط اقتصادى دو كشور است.

نوشته : كامران نرجه

اين مطلب در شماره مرداد ۱۳۸۱ ماهنامه اتاق بازرگاني ايران درج شده است